واحد روانشناسی موسسه محک توسط بخش روانشناسی خدمات روانشناختی به کودکان مبتلا به سرطان ارائه می دهد که به شرح ذیل است:
بازی درمانی
والدین عزیز شما گاه بازی را نوعی اتلاف وقت برای کودک به حساب میآورید و تمایل دارید کودکانتان هر چه زودتر از بازی دست کشیده و به کارهای جدی تر و مهم تری بپردازد. شما کودکان را بزرگسالانی میپندارید که فقط از حیث جثه کوچک هستند و ممکن است توجه نکنید که بازی یکی از عوامل مهم در سلامت و رشد جسمی، روانی و عاطفی کودک و وسیله ای برای آموزش اصول و قواعد زندگی است. کودک پربار و سرشار از انرژی است و نیاز دارد که این انرژی را به شکلی تخلیه کند. وقتی در اطراف کودک زمینههای مثبت و منطقی برای تخلیه انرژی وجود نداشته باشد این انرژی باعث بیقراری و پرکاری ناسالم کودک میگردد. استفاده مثبت از این انرژی موجب افزایش اعتماد به نفس و تقویت اراده کودک میگردد.
بازی درمانی در محک:
اتاق بازی هر روز از ساعت 9 الی 12 و بعد ظهر ها از ساعت 14 الی 16 در بخش ها و اقامتگاه ها فعال میباشد و بخش کوچکی از آن برای کنترل بحران اضطراب جهت تزریق و ویزیت پزشک در کیلینک و شیمی درمانی و رادیوتراپی دایر میباشد. هدف از بازی درمانی در بیمارستان محک تقویت قوه تخیل و حس قدرت و کنترل، کاهش استرس، افزایش تعاملات اجتماعی، افزایش مهارت و ورزیدگی دست های کودک و افزایش مهارت دیدن، صحبت کردن و گوش دادن از طریق ورزیدگی چشم ها، گوش ها و زبان است. همچنین مشار کت در بازیهای گروهی موجب رعایت مقررات وافزایش روحیه مشارکت و همکاری در کودک است.
بطور مثال در تمرین نشان دادن احساسات مثل خشم، خوشحالی و ناراحتی به کودک گفته میشود که اگر قرار بود خشم، یک حیوان باشد تو کدام حیوان را انتخاب می کردی؟یا اگر خوشحالی یک حیوان بود تو کدام را انتخاب می کردی؟سپس به تجزیه وتحلیل احساسات کودک می پردازیم و این بازی ها و تحلیل آن ها با فرآیندهای متنوع ادامه مییابد.
هنر درمانی
یکی از برنامه های ما در این بخش هنر درمانی است که برای آشنایی بیشتر شما تعریف مختصری از آن ارائه میشود. در هنر درمانی از هنر به عنوان ابزاری برای اظهار وجود به منظور انتقال احساسات استفاده میشود و هدف از آن قضاوت در مورد زیبایی هنری نیست. در این راه امکان اظهار وجود برای همه میسر است و چیزی نیست که فقط در اختیار افرادی باشد که از موهبت هنر برخوردارند.
هنر درمانی عبارت است از بکارگیری ابزار هنری مختلف که کودک بتواند از طریق آن اظهار وجود کند تا با مسائل و نگرانی هایی که او را به محیط درمانی کشانده کنار بیاید و این فرآیند بین درمانگر (روانشناس) و مراجع ( کودک و نوجوان) مشترک است. هنر درمانی شامل رشته های مختلف هنری مانند نقاشی درمانی و موسیقی درمانی، روایت درمانی، حرکت درمانی و کاردستی است.
موسیقی درمانی
گوش دادن به موسیقی های شاد و خاص بدون کلام به تعادل روحی و عاطفی کودکان کمک میکند. در ضمن لذت بردن از موسیقی باعث افزایش روحیه و سرحال شدن کودکان و افزایش کوتاه مدت توانایی های آنها میشود. موسیقی میتواند رفتار و احساسات کودکان ما را تغییر دهد و انواع ترسهای مرضی را از بین ببرد . موسیقی باعث آرامش کودکان میشود و هیجانات منفی را کاهش میدهد و همچنین میزان تحمل درد در کودکان را به هنگام بیماری یا موقعیت هایی مثل استرس افزایش میدهد.
موسیقی درمانی در محک:
موسیقی درمانی در اتاق های باز انجام میشود که اتاق بازی هر روز از ساعت 9 الی 12 و بعد ظهرها از ساعت 14 الی 16 در بخشها و اقامتگاه ها فعال میباشد و بخش کوچکی از آن برای کنترل بحران اضطراب جهت تزریق و ویزیت پزشک در کلینیک و شیمی درمانی و رادیوتراپی دایر میباشد. هدف از موسیقی درمانی در بیمارستان محک تسهیل گسترش ارتباطات کودکان، احساسات اجتماعی، افزایش هوش،اجتماعی تر شدن کودکان و افزایش برقراری ارتباط با دیگران، کاهش درد و اضطر اب (بعنوان مثال قبل و هنگام IT )است. بطور مثال موسیقی ملایمی پخش می کنیم و با کودک به یک سفر خیالی به خاطرات شاد دوران کودکی میرویم.یا با استفاده از موسیقی فضای دلنشینی ایجاد می کنیم.
نقاشی درمانی
بسیاری از بیماری ها را با استفاده از هنر میتوان درمان کرد همه ما در دوران کودکی نقاشی هایی کشیده ایم. نقاشی خیلی وقتها ما را به یاد اولین تجربه های قلم در دست گرفتنمان میاندازد. بجز عده محدودی که نقاشی را به صورت حرفه ای در سنین بزرگسالی دنبال میکنند، تقریبا نقاشی کشیدن برای ما به خاطرهای دور تبدیل میشود. نقاشی در تشکیل شخصیت و روان کودک اهمیت بسزایی دارد و نه تنها امکان شناسایی محیط و شرکت در آن محیط را برایش فراهم میکند و یا سوالاتی برایش مطرح میسازد بلکه به او امکان میدهد تا مسائلی را که بصورت نامنظم از همه طرف برایش مطرح میشود را منظم کند.
نقاشی درمانی در محک:
اتاق بازی هر روز از ساعت 9 الی 12 و بعد ظهرها از ساعت 14 الی 16 در بخش ها و اقامتگاهها فعال میباشد و بخش کوچکی از آن نیز برای کنترل بحران اضطراب جهت تزریق و ویزیت پزشک در کلینیک و شیمی درمانی و رادیوتراپی دایر میباشد. هدف از نقاشی درمانی در بیمارستان محک ایجاد ارتباط موثر و شاد همراه با کاهش اضطراب و بالا بردن اعتماد به نفس و کاهش خشم و ایجاد امید با استفاده از ابزار نقاشی (کاغذ – مداد رنگی – قلم مو ها و غیره) تحت نظارت و حمایت روانشناس مسئول و متخصص انجام میگیرد.به عنوان مثال تمرین برای مشکلات کودک به او میگوییم یکی از مشکلات سخت خود را با کشیدن نقاشی نشان بدهد یا در نقاشی دیگر با کلاژ فایده ای را که از روبرو شدن با چنین مشکلی به دست آورده است تعریف کند. در آخر خود را که بر آن مشکل پیروز شده ای بکش.
روایت درمانی
کلمه روایت در لغت به معنی داستان است و روایت درمانی از اهمیت داستانهای زندگی مردم سخن میگوید. انسانها موجوداتی تفسیر کننده هستند و با تفسیر تجارب زندگی خود آنها رابه شکل داستانهایی سازمان میدهند. داستانهایی که لزوما واقعی نیستند اما زندگی ما بر اساس آنها بنا شده است. البته فقط تعدادی از هزار ان تجربه هر روزه ما تبدیل به داستانهایی میشود که به ادراک ما از واقعیت معنا میدهد. ما از دریچه این روایت ها به دنیا مینگریم و این روایتها در شکل دهی به داستانها و تجارب جدید ما نقش اساسی دارند. روایت ها پایه انگیزه ها، عواطف، و رفتارهای ما هستند. روایت درمانی فرآیندی است که شخص به واسطه آن میتواند توانایی به هم پیوستن و یکپارچه کردن رویداد ها را در طرح زندگی اش بدست آورد.
روایت درمانی در محک :
بصورت انفرادی یا گروهی در اتاق بازی یا اتاق کودک در هر ساعتی از روز که کودک از لحاظ روحی و جسمی آمادگی داشته باشد انجام میگیرد. هدف از روایت درمانی در بیمارستان محک تغییر افکار منفی می باشد.به طور مثال به کودک میگوییم داستان زندگی خود را با مشکلات یا شادی هایش تعریف کند، چنانچه مشکلی را مطرح کرد ما خط روایت او را با تکنیک های خاص روایت درمانی تغییر میدهیم و به او آموزش میدهیم چگونه مشکل خود را به پدیده ای نو و جذاب تبدیل کند.
کاردستی
(اُری) به معنای با اندیشه تا دادن و ( گامی) به معنی کاغذ است. ترکیب آنها با یکدیگر کلمه اریگامی را میسازد . بنابراین اریگامی هنر و اندیشه ی تا دادن کاغذ (یا صفحاتی از جنس پلاستیک فلز و مواد دیگر) برای خلق شکل های مختلف می باشد. این شکل ها تعدادی ز یادی از حیوانات، پرندگان، ماهی ها، وسایل بازی، وسایل دکوری، شکل های هندسی را شامل میشود.
کاردستی در محک:
بصورت انفرادی یا گروهی در اتاق بازی یا اتاق کودک در هر ساعتی از روز که کودک از لحاظ روحی و جسمی آمادگی داشته باشد انجام میگیرد .هدف از انجام کاردستی در محک ایجاد ارتباط عاطفی، رشد نظم و ترتیب بهتر در کارها، افزایش مهارت دست ها، هماهنگی اندیشه و عمل، شوق و علاقه به طبیعت و موجودات زنده است.بطور مثال به کودک آموزش داده میشود که با تا کردن کاغذ اشکال متفاوتی مانند: حیوانات، پرندگان، ماهی ها و وسایل خانه را بسازد و با آنها داستانی را تجسم کند.
حرکت درمانی
حرکات ریتمیک در حقیقت زبان مخفی و پنهان روح است. در اجتماعات، مردم در هر سن و سالی، از حرکات ریتمیک برای بیان احساسات قوی و درونی شان استفاده میکنند. برای بیان داستان هایی که در دل دارند، برای درمان بیماری هایشان، برای حفظ پیوندها و روابط اجتماعی شان. اما امروزه روانشناسان و روانکاوان از (حرکت ریتمیک) به مثابه طب مکمل برای درمان بیماریهای روحی و روانی استفاده میکنند.
حرکت درمانی در محک:
بصورت انفرادی یا گروهی در اتاق بازی یا اتاق کودک در هر ساعتی از روز که کودک از لحاظ روحی و جسمی آمادگی داشته باشد انجام میگیرد.هدف از حرکات ریتمیک در بیمارستان محک کاهش استرس و اضطراب، تقویت مهارت های حسی و حرکتی و افزایش سطح انرژی در بدن می باشد.بطور مثال همه به صورت حلقه بزرگی میایستند و همراه با پخش موسیقی، از حرکات کسی که در این کار مهارت بیشتری دارد پیروی میکنند.